18.11.2017 – spotkanie z Tomirą Kowalik

Tomira Kowalik urodziła się we Wrocławiu, gdzie spędziła pierwsze dwie dekady swojego życia. Jej mentorem był Zygmunt Bielawski, aktor wrocławskiego Teatru Polskiego. Z pomocą Bielawskiego przygotowywała teksty na egzamin wstępny do szkoły aktorskiej.

Do Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Krakowie zdawała z Ewą Lejczak, z którą z miejsca się zaprzyjaźniła. Obie dziewczyny wypatrzył podczas egzaminów wstępnych Janusz Morgenstern i zaproponował im role w „Stawce większej niż życie”. Reżyser zapowiedział wówczas Tomirze Kowalik: „Będziesz się całowała w fotoplastykonie”. Zagranie w serialu było dla niej dużym wyzwaniem. „Dopiero zdałam do szkoły aktorskiej i jeszcze nic nie umiałam” – powiedziała Tomira Kowalik.

W „Stawce większej niż życie” zagrała Gerdę Tiensler (odc. „Bez instrukcji) i dziewczynę z fotoplastykonu (odc. „W imieniu Rzeczypospolitej”). Tomira Kowalik była ogromnie przejęta tym, że stanie przed kamerą ze Stanisławem Mikulskim. Janusz Morgenstern dodawał jej otuchy, otaczał opieką, komplementował i odgradzał od ekipy. Przed rozpoczęciem zdjęć podał jej kieliszek koniaku na rozluźnienie i powiedział: „Graj, dziecko. Jesteś lepsza od niego”. Tomira Kowalik zapamiętała Janusza Morgensterna jako cudownego, uroczego człowieka. Reżyser tak kierował pracą na planie, że realizacja zdjęć z udziałem debiutantek nie trwało długo. Aktorka podkreśliła, że Morgenstern umiejętnie motywował aktorów. „Wiedział, komu potrzebny jest kij, a komu marchewka” – stwierdziła bohaterka wieczoru klubowego.

Tomira Kowalik spędziła na planie „Stawki większej niż życie” trzy dni zdjęciowe: pierwszy w Krakowie i dwa kolejne we Wrocławiu. W krakowskim fotoplastykonie całowała się z Janem Łukowskim, który wyznaczony został przez reżysera do zagrania tego epizodu. Łukowski skończył wydział aktorski i zdał na wydział reżyserski. Po zakończeniu zdjęć do serialu widywali się czasami. Jan Łukowski zginął latem 1970 roku w Unieściu podczas brawurowej jazdy motocyklem.

We Wrocławiu Tomira Kowalik zagrała w kilku ujęciach z Ewą Lejczak (Ewa, przyjaciółka Gerdy) i Stanisławem Mikulskim (Hans Kloss). Zdjęcia z jej udziałem powstały w atelier Wytwórni Filmów Fabularnych we Wrocławiu (mieszkanie, w którym odbiera telefon od Klossa oraz potańcówka w Arnswalde) i na tarasie klubu „Tawerna” położonego nad Odrą (letnisko w Arnswalde). Postsynchrony nagrane zostały w Łodzi.

Po emisji odcinka „W imieniu Rzeczypospolitej” babcia Tomiry Kowalik miała do niej pretensje o namiętny pocałunek w fotoplastykonie. „Jak ty się możesz tak całować z obcym mężczyzną? Wiem, że taki zawód będziesz miała, ale tak w ogóle to tfu!” – powiedziała oburzona babcia początkującej aktorki.

Po premierowej emisji odcinka „Bez instrukcji” Tomirę Kowalik rozpierała duma. „Wyszłam na te ulice, ale... nikt mnie nie poznał. Pocierpiałam trochę, a potem się przyzwyczaiłam” – powiedziała aktorka.

Tomira Kowalik przeniosła się z krakowskiej szkoły teatralnej do łódzkiej – skończyła ją w 1972 roku. Rok później związała się z Teatrem Wybrzeże w Gdańsku, na dekach którego występowała przez blisko czterdzieści lat. Zagrała tam wiele znaczących ról, m.in. Olgę w „Trzech siostrach” Antoniego Czechowa, Anulkę w „Porwaniu Sabinek” Juliana Tuwima czy Biankę w „Białym małżeństwie” Tadeusza Różewicza. Po przejściu na emeryturę przeprowadziła się do Warszawy. Grywa w reklamach i serialach, za namową kuzynki startuje w teleturniejach.

Podczas spotkania klubowego Tomira Kowalik wspominała współpracę z Ewą Lejczak, Henrykiem Bistą, Mirosławem Baką i dyrektorem Maciejem Nowakiem. „Reszta wspomnień zaginęła w mrokach niepamięci” – powiedziała na zakończenie spotkania. W jego ostatniej części aktorka rozdawała autografy, pozowała do zdjęć i na prośbę prowadzącego spotkanie Tomasza Musiała zrekonstruowała ujęcie z fotoplastykonu.

Zapraszamy do obejrzenia fotorelacji ze spotkania z Tomirą Kowalik, którą przygotowali Bogdan Bernacki oraz Katarzyna i Jacek Szurowie.